Jakiś czas temu byłem świadkiem rozmowy dwóch kobiet. Jedną z nich była kobieta w ciąży, a drugą kobietą jej znajoma. Ich dialog wyglądał tak:
Kobieta w ciąży: „Piję tylko trochę alkoholu jak jestem w ciąży. Chyba trochę alkoholu dziecku nie zaszkodzi? To tak na rozluźnienie…”
Znajoma: „No tak, trochę nie ma żadnego wpływu, nawet lekarze zalecają lampkę wina na lepsze krążenie.”
Kobieta w ciąży: „Ostatnio już nie wytrzymałam. Tak mnie roznosiło. Miałam takie nerwy, że musiałem się napić tej lampki wina.”
Znajoma: „Lepiej napić się lampkę wina i się zrelaksować. Kochana! Lepiej się napić niż być w nerwach. W ciąży to bardziej nerwy dziecku zaszkodzą niż ta mała lampka…”
To nie był dialog zasłyszany z patologicznego środowiska. Wręcz przeciwnie. Była to rozmowa dwóch „nowoczesnych” kobiet. Przyznam się szczerze, że nie wytrzymałem i wtrąciłem się, żeby wyrazić swój sprzeciw do usłyszanych wypowiedzi, które mogły mieć ogromny wpływ na życie nienarodzonego dziecka. Dlaczego sprzeciw? Już tłumaczę.
Czy mała ilość alkoholu szkodzi dziecku?
Właściwie nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Kobieta pijąca w ciąży na umór może urodzić na pozór zdrowe dziecko. Z drugiej zaś strony kobieta, która podczas ciąży wypiła zaledwie jedną lampkę wina może urodzić chore dziecko. Dlatego nie należy ryzykować żadną ilością alkoholu w ciąży i absolutnie nie dopuszczać do takich sytuacji. To jest ryzyko, które może mieć wpływ na całe nasze życie. Należy zrobić absolutnie wszystko, aby tego ryzyka nie podejmować.
Zdecydowana większość ludzi wie, jakie konsekwencje może mieć picie alkoholu w okresie płodowym. Pomimo wiedzy o szkodliwości alkoholu w tym okresie, nadal wiele kobiet w ciąży sięga po alkohol. W Polsce mniej więcej co siódma kobieta w ciąży pije alkohol *, i wynika to z wielu mitów i błędnych przekonań na ten temat.
Mity na temat picia alkoholu w ciąży
- Jedna lampka wina nie zaszkodzi.
- Wino poprawia krążenie i trawienie, dlatego jedna lampka przed snem jest wskazana w ciąży.
- Piłam w czasie ciąży od czasu do czasu i dziecko urodziło się zdrowe.
- Łożysko chroni dziecko przed alkoholem, który wypije mama.
- Jeśli kobieta w ciąży ma ochotę na alkohol to powinna się go napić. Lepiej zaspokoić zachciankę niż się denerwować. Nerwy nie są wskazane w ciąży.
- Dzieci z zespołem FAS (Płodowy Zespół Alkoholowy) rodzą się tylko w patologicznych rodzinach, gdzie nadużywa się alkoholu.
- Picie alkoholu może zaszkodzić tylko w I trymestrze ciąży.
Jak picie alkoholu w ciąży szkodzi dziecku
- W okresie ciąży każda dawka alkoholu jest niebezpieczna dla płodu. Picie alkoholu w I trymestrze ciąży może uszkodzić mózg płodu, zdeformować twarz, uszkodzić serce, wątrobę, a także przyczynić się do poronienia. W II trymestrze osłabia komórki mięśni, skóry, gruczołów i kości. W III trymestrze opóźnia przyrost wagi, zaburza prawidłowy rozwój mózgu, wzroku i słuchu. Grozi przedwczesnym porodem.
- Wino, nawet jeśli wpływa pozytywnie w jakimś stopniu na trawienie i krążenie człowieka dorosłego, jest niebezpieczne dla płodu.
- Nie ma bezpiecznej granicy. Nawet jeśli urodziłaś zdrowe dziecko po wypiciu kilku lampek wina, nie oznacza to, że kolejne dziecko urodzi się zdrowe, jeśli w ciąży będziesz piła.
- Każda dawka alkoholu wypita przez matkę przenika przez łożysko. Wystarczy pół godziny, by stężenie alkoholu we krwi dziecka było takie samo jak we krwi matki.
- Dziecko zdecydowanie lepiej zniesie frustrację mamy, niż dawkę alkoholu w swoim krwiobiegu.
- Dzieci z zespołem FAS rodzą się w każdym środowisku, bez względu na status społeczny. Zaburzenia te wynikają ze spożywania alkoholu w ciąży. Nie ma bezpiecznej dawki.
- Spożywanie alkoholu w ciąży szkodzi w każdym trymestrze.
Jesteśmy wszyscy odpowiedzialni
Bardzo chciałbym, żeby stanowisko w tym temacie wśród wszystkich było jedno. Alkohol w ciąży jest niedopuszczalny! Jednak by myślenie ludzi się zmieniło, trzeba zacząć od zmiany myślenia u tych, którym kobiety w ciąży najbardziej ufają – od lekarzy. Niestety wciąż niektórzy lekarze powielają mit związany z lampką wina na trawienie, co prowadzi do dezinformacji i zgody na alkohol w ciąży u kobiet, bo skoro lekarz pozwala to dlaczego mam nie pić?
Kochane przyszłe Mamy i przyszli Ojcowie! Powiedzmy kategoryczne nie dla alkoholu w ciąży. Nie bójmy się wyrażać swojego zdania tam, gdzie ktoś twierdzi inaczej. Postarajmy się wytłumaczyć, że alkohol w ciąży zawsze szkodzi i nie istnieje coś takiego jak „bezpieczna” ilość.
Krzysztof Opeldus (Tata prezes)
* Wojtyła A., Kapka-Skrzypczak L., Diatczyk J., Fronczak A., Paprzycki P., Alcohol-related Developmental Origin of Adult Health – population studies in Poland among mothers and newborns (2010-2012), Ann Agric Environ Med. 2012.