Jak to jest z tymi kłótniami w obecności dzieci? Pierwsza myśl jaka się nasuwa to życie w zgodzie i nie obciążanie dzieci kłótnią rodziców. Jednak nie zawsze tak się da, czasami emocje biorą górę i powie się kilka słów za dużo. Często jest to związane z brakiem umiejętności powstrzymania emocji na wodzy. Zwykłe sprzeczki mogą się zdarzać i pokazują dzieciom, że różnica zdań w małżeństwie jest normalna, a nawet potrzebna. Natomiast małe kłótnie przerodzone w awantury wpływają negatywnie na dzieci, i warto ich unikać!
Częste awantury rodziców przy dziecku
W momencie, kiedy wiemy, że nasza wymiana zdań pójdzie za daleko, warto uświadomić sobie co wtedy czuje nasze dziecko. Sytuacja jest o tyle trudna, kiedy poważne kłótnie zdarzają się często i są stałym elementem życia rodzinnego. Regularne awantury sprawiają, że bezpieczny świat dziecka zaczyna się walić. Dwoje najważniejszych dla niego ludzi, kłócących się ze sobą powoduje w dziecku niepokój, lęk i niezrozumienie. Dom, który był dotychczas przystanią bezpieczeństwa staje się dla dziecka polem minowym i brakiem możliwości schronienia.
Niezrozumienie i mogące się pojawić w głowie dziecka pytania: „Czy rodzice już się nie kochają?”, „Czy odejdą od siebie?”, „Co ze mną będzie?” powodują, że w dziecku pojawiają się trudne emocje. Niepewność, strach, bezsilność, panika, smutek, ból i zagubienie to uczucia, których mały człowiek nie potrafi udźwignąć. Co więcej dziecko nie powinni takich uczuć dźwigać, bo będą rzutowały na jego dorosłym życiu. Relacja rodziców, to jedyna relacja dorosłych osób, do których dziecko nie ma żadnej cenzury. Zachowanie i wzorce będą przez nie powielane, dlatego tak ważne jest aby dać dziecku sygnał, że relacja między rodzicami to relacja oparta na współpracy i szacunku. Gdy tego zabraknie, to dziecku (w dorosłym życiu) będzie trudniej rozumieć i odnajdywać się w relacji z płcią przeciwną.
Jakie myśli pojawiają się w dziecku, gdy rodzice się kłócą
Bardzo często dzieci, u których w domu dochodzi do częstych awantur między rodzicami próbując poradzić sobie z tym, co się dzieje w nich oraz w ich domu, biorą na siebie wielki ciężar odpowiedzialności, taki jak:
- Poczucie winy – „może to przeze mnie się kłócą”.
- Wstyd, związany z myślą, że to tylko w jego domu są takie kłótnie.
- Obniżenie poczucia własnej wartości, związany z brakiem umiejętności zapobiegania kłótniom rodziców.
- Branie na siebie zbyt wielu obowiązków, by zadowolić rodziców, z myślą, że być może wtedy rodzice nie będą się kłócić.
Zaburzenia wśród dzieci, gdy w domu są świadkami częstych awantur
Brak stabilności, częste kłótnie rodziców, nieprzewidywalność mogą prowadzić również u dziecka do innych niepokojących objawów, takich jak:
- bóle brzucha,
- bóle głowy,
- kłopoty ze snem,
- częsty płacz,
- lęki,
- rozdrażnienie.
To wszystko powinno być dla rodzica sygnałem, że dzieje się coś niedobrego. Ponadto brak zaspokajania podstawowych potrzeb dziecka, takich jak miłość i poczucie bezpieczeństwa może powadzić do zachowań agresywnych. Dziecko chcąc uzyskać to czego mu brakuje w relacji z rodzicami próbuje każdego możliwego sposobu, by zwrócić na siebie uwagę mamy i taty.
Co zrobić, gdy nasza kłótnia pójdzie za daleko?
- Pogodzenie się ze sobą w obecności dziecka (przeproszenie się nawzajem).
- Wzięcie odpowiedzialności za kłótnię: „Przepraszamy, nie udało nam się zapanować nad emocjami i słowami. Kochamy się, choć czasami się nie zgadzamy.”
- Nazwanie emocji dziecka: „Na pewno było ci smutno i bałeś się naszej kłótni.”
- Zapewnienie o miłości: „Nadal kochamy siebie i ciebie.”
- Nazwanie emocji wzburzonego rodzica, jeśli emocje jeszcze nie opadły: „Jestem nadal zdenerwowany. Czasami jak się jest zdenerwowanym mówi się różne rzeczy, nie zawsze przemyślane. Kiedy komuś na czymś zależy czasami walczy o to krzycząc. Niedługo złość mi przejdzie.”
Jesteśmy tylko ludźmi i sprzeczki w codziennym życiu się zdarzają. Kiedy jednak istnieje prawdopodobieństwo, że sprzeczka posuwa się za daleko, zróbmy wszystko by ją przerwać. Nie pozwólmy na to, by nasze dzieci czuły się zagrożone.
Krzysztof Opeldus (Tata prezes)
Źródła:
1. Interparental conflict as a risk factor for child maladjustment, John H. Grych, Family Court Review 43(1).
2. Neurophysiological Correlates of Children’s Processing of Interparental Conflict Cues, Alice C. Schermerhorn, Aina Puce, Dennis Molfese, John E. Bates, Journal of Family Psychology 29(4).