Szczerze. Jest to temat, który u nas ostatnio jest bardzo na czasie. Momentami razem z naszym dzieckiem jesteśmy wyczerpani intensywnością przeżywanych emocji. Jak to zwykle bywa, pomimo tego, że histerie u kilkuletnich dzieci, szczególnie 2-4 letnich są normalne i fizjologiczne, to przychodzą nam myśli czy nie popełniliśmy jakiegoś błędu. Warto więc, by dobrze reagować i spojrzeć na histerię i jej przeżywanie z perspektywy dziecka.
Mamo, Tato – nie denerwujcie się na mnie, ja sam nie rozumiem co się ze mną dzieje
Dzieci około 2. roku życia zaczynają postrzegać siebie jako jednostkę. Zaczyna mieć własne zdanie i w każdej sytuacji chce je wyrażać. Często to zdanie z zasady jest odmienne od zdania rodziców. Między 2 a 4 rokiem życia dziecko odkrywa moc słowa „nie”, które wyraża dosłownie całym sobą. Jest to bardzo ważny etap w życiu naszego dziecka. To właśnie przez krzyk, tupanie nogami, płacz i histerię zaczyna uczyć się swojej niezależności i odrębności.
Postarajmy się spojrzeć na to wszystko z perspektywy małego człowieka, który chce decydować o sprawach, które go dotyczą i ciężko mu przyjąć ograniczenia jakie mu stawiamy. My sami – dorośli – mamy z tym często problem, a potrafimy panować nad swoimi emocjami. Dziecko dąży do celu wszystkimi sposobami, może więc zdarzyć się, że ugryzie, uszczypnie, czy uderzy rodzica. Dzieje się tak, ponieważ system nerwowy dziecka dopiero rozwija się i ma swoje ograniczenia. Pamiętajmy, że dziecko przez pierwsze lata życia uczy się nie tylko chodzić i mówić, ale również radzić sobie z emocjami, między innymi takimi jak gniew, złość i frustracja. Poprzez agresję (bicie, kopanie, gryzienie) dziecko daje nam informację, że znalazło się w sytuacji, z którą nie jest w stanie sobie samo poradzić.
Jak radzić sobie z napadem histerii u dziecka
- Być spokojnym. Z doświadczenia wiem, że nie jest to łatwe, szczególnie jeśli histeria jest bardzo intensywna i trwa już dłuższą chwilę. Jednak spokój może nas uratować. Dziecko chłonie nasze emocje, nasza złość spotęguje negatywne emocje dziecka.
- Dziecko będące w napadzie histerii, kiedy krzyczy, kopie i płacze nie jest w stanie odbierać komunikatów. Jego mózg nie przyjmuje informacji, czy nawoływania do zmiany zachowania. Jeśli dziecko uderza głową o coś twardego można je przytrzymać, bądź przenieść w bezpieczniejsze miejsce.
- Jeśli dziecko robi sobie lub nam krzywdę możemy je mocno przytulić, w taki sposób, by nie było w stanie zrobić sobie ani nam krzywdy. Przytulamy dopóki atak histerii nie ustąpi. Nie jest to prosta metoda. Wymaga ona cierpliwości i siły, bo naprawdę ciężko jest utrzymać wierzgające dziecko.
- Daj dziecku poczucie, że rozumiesz jego emocje i nazywaj je.
- Po skończonej histerii warto porozmawiać o tym co się wydarzyło i co doprowadziło do tak silnych emocji, by pomóc dziecku je zrozumieć. Jeśli dziecko wpadło w histerię, bo chciało np. bawić się ogniem, nie mówmy mu „nie ma powodów do złości, bo ogniem nie można się bawić”. Powiedzmy: „zezłościło cię to, że nie chciałem pozwolić bawić ci się ogniem, tak?”. W ten sposób damy dziecku przestrzeń do wyrażania uczuć.
- Daj dziecku poczucie bezpieczeństwa i tego, że może na ciebie liczyć.
- Nie krytykuj dziecka za niepanowanie nad emocjami, nie mów, że jest brzydkie, niegrzeczne, niedobre itp. Starajmy się nie cechować dziecka, bo jego zachowanie może być niedobre, więc nazywajmy to zachowanie, a nie samo dziecka. W taki sposób je poniżamy i działamy negatywnie na jego poczucie własnej wartości.
- Jeśli dziecko po skończonej histerii i rozmowie przeprasza Cię za to, że np. Cię biło, nie wracaj później już do tego.
- Nie karz dziecka za to, że nad sobą nie panuje, ono się dopiero uczy.
- Po skończonej histerii daj dziecku mnóstwo bliskości i miłości.
Krzysztof Opeldus (Tata prezes)